Ook al is er een vaccin in zicht, het 'oude normaal' is voor altijd voorbij. De impact van de veranderingen die we het voorbije jaar hebben meegemaakt, zorgen voor een blijvende versnelling van de technologische en digitale innovaties. 

Tijd om vooruit te blikken op de 5 belangrijke technologische trends die zich in 2021 verder zullen zetten.

5G: nieuwe industriële revolutie

De nieuwe 5G-netwerkstandaard luidt een nieuw tijdperk in voor nieuwe toepassingen in fabrieken, ziekenhuizen en het verkeer. Dit jaar zullen er verdere stappen volgen richting de ‘Industrie 4.0’, het industriële ‘Internet of Things’. Met 5G kan er namelijk tot 100 keer sneller data uitgewisseld worden, waardoor bijvoorbeeld systemen in fabrieken in realtime (‘live’) kunnen reageren op nieuwe gegevens. De zogenaamde ‘latency’ (vertraging van de reactietijd van het netwerk) wordt gereduceerd tot enkele milliseconden.

Het sterkere 5G creëert een grotere betrouwbaarheid in netwerkverbindingen en zal het productieproces verder blijven versnellen en optimaliseren. Communicatie tussen verschillende machines zal zonder menselijke tussenkomst verlopen. Dat is goed nieuws voor de gezondheidszorg, waar een onmiddellijke respons cruciaal kan zijn, maar ook voor de productiesector, autonoom transport en virtual reality.

In december 2020 kreeg Telecomoperator Proximus als eerste een licentie van de Belgische overheid om met een (weliswaar kleinschalig) 5G-project te starten. Het gaat om tijdelijke licenties in Antwerpen, Gent en Haasrode, omdat de officiële veiling die normaal gezien had moeten plaatsvinden uitgesteld werd door de coronacrisis en de regeringsonderhandelingen. Te verwachten valt dat wanneer de pandemie later dit jaar onder controle is, de uitrol van 5G in een versneld tempo zal voortgaan. Het Wereldeconomisch Forum voorspelt dat 5G wereldwijd een economische output van maar liefst 13,2 triljoen dollar zal genereren. 5G zou naar schatting goed zijn voor 22,3 miljoen jobs tegen 2035.

Blockchain en digitale munten

Een van de technologieën  die dit jaar steeds nadrukkelijker aanwezig zal zijn, is blockchain. De technologie die structuur geeft aan databanken, is in de eerste plaats uitermate geschikt voor financiële transacties en biedt de noodzakelijke basis voor de zogenaamde cryptomunten, waarvan de Bitcoin het meest bekende voorbeeld is.

Facebook zou in 2020 zijn eigen digitale munt 'de Libra' lanceren, maar het Amerikaanse sociaalnetwerk botste daar op weerstand van de toezichthouders. Ook de Europese Unie maakte zich zorgen dat dat de Libra het evenwicht van de centrale banken zou kunnen ondermijnen. Daarbovenop kwam nog de vrees dat een lastiger te controleren cryptomunt koren op de molen zou zijn voor (cyber)criminelen en witwaspraktijken. Partners als Mastercard, Paypal en eBay trokken zich terug uit het project. Ondertussen heeft Facebook zijn ambities bij geschroefd en werd ook al een nieuwe naam bedacht voor de cryptomunt: Diem (‘dag’ in het Latijn). De lancering van Diem staat nu gepland voor later dit jaar.

Bitcoin, de bekendste digitale munt, zat sinds de herfst van 2020 weer in de lift om vervolgens 2021 in te zetten met een flinke daling. Op 4 januari verloor de munt plotsklaps weer 14 procent van zijn waarde en enkele dagen later haalde de munt weer een recordkoers van 35.000 dollar. In oktober was dat nog 10.000 dollar.

Analisten zijn het er nog altijd niet over eens of er sprake is van een bubbel, of dat Bitcoin binnen afzienbare tijd toch nog het nieuwe goud wordt. Veel lijkt het komende jaar te zullen afhangen van het vertrouwen bij grote beleggers en hoe de internationale instellingen het gebruik van crypto-munten wettelijk zullen regelen. De kans is zeer groot dat we dit jaar de echte doorbraak zullen zien. Zo onderneemt Google Cloud stappen om informatie veiliger te bewaren in een blockchain-structuur en laat Paypall betalingen in Amerika toe via Bitcoin. Het lijkt er dus op dat dit jaar effectief het kantelpunt wordt voor cryptocurrency.

Cloud en digital first

In het coronajaar 2020 hebben we, zonder er altijd bij stil te staan, veel meer gebruik gemaakt van cloudopslag. Ook toepassingen om bestanden te delen en zogenaamde ‘workspaces’ werden meer dan ooit de norm. We zijn met z’n allen veel meer online gaan kopen omdat het even niet anders kon, waardoor winkeluitbaters versneld hebben geïnvesteerd in cloudtechnologie en andere digitale oplossingen. Daar zullen we in 2021 ongetwijfeld de vruchten van plukken en de blijvende impact op e-commerce valt zeker niet te onderschatten.

Vanuit technologisch standpunt helpt cloudtechnologie programmeurs om meer modulaire, flexibele websites te bouwen die zonder al te veel aanpassingen op meerdere platforms kunnen draaien. Cloudtechnologie zal dit jaar en ver daarna een drijvende kracht blijven voor digitale transformatie.

De retailsector ging noodgedwongen digital first. Plots werd er gretig gebruik gemaakt van video, webchat en bij de grotere jongens zelfs augmented reality. Voor complexere producten, zoals elektronica, personenwagens of software, zetten bedrijven steeds meer zogenaamde ‘Learning Management Systems’ in om de consument vanop afstand toch nader kennis te laten maken met hun producten.

De coronacrisis heeft die mogelijkheden verder blootgelegd en e-commercesector zal in 2021 blijven innoveren. Met ‘big data’ en analytische tools zullen bedrijven nog meer inzichten kunnen krijgen over het gedrag en de wensen van potentiële klanten. Ook na de coronacrisis zullen cloud, artificiële intelligentie en andere nieuwe technologieën belangrijk blijven, bijvoorbeeld in de service na verkoop. 

Virtuele doktersvisites

In tijden van Covid-19 wordt het zorgsysteem tot het uiterste gedreven en moet er meer dan ooit werk gemaakt worden van betere netwerksystemen en infrastructuur. 2021 lijkt dan ook een sleuteljaar te gaan worden voor de toekomst van de gezondheidssector. Artificiële intelligentie is cruciaal geweest bij de snelle ontwikkeling van de coronavaccins. Daarbovenop hebben Google en Apple hebben extra inspanningen geleverd om applicaties te ontwikkelen om blootstelling aan het coronavirus te verminderen. De technologie gaf wetenschappers ook de tools om de befaamde R-waarde op een accurate manier te laten berekenen en om nieuwe golven van het virus te voorspellen. Nog nooit was gezondheidstechnologie zo nadrukkelijk aanwezig in de actualiteit.

Het fysieke ‘naar de dokter gaan’ blijft in de toekomst wellicht niet altijd de enige of eerste optie. Steeds meer praktijken zullen een beroep blijven doen op toepassingen als Zoom, WhatsApp en Facetime om patiënten te zien en voorschriften af te leveren. Door de crisis zullen apps voor meditatie en mindfulness dit jaar nog meer ingang blijven vinden. Ze zijn effectieve tools gebleken in het bestrijden van angstgevoelens en eenzaamheid. Zulke toepassingen worden voortaan ook steeds meer gebruikt in combinaties met wearables, smartwatches en armbanden die de gezondheid in het oog houden door het hartritme, zuurstofniveau en slaapgedrag te monitoren. Wearables zullen in 2021 ongetwijfeld aan populariteit winnen wanneer alle sportactiviteiten weer veilig uitgeoefend mogen worden. In de ziekenhuizen zelf zullen het vooral 5G en artificiële intelligentie zijn die voor een verdere technologische groei zorgen.

Efficiëntere netwerken met Edge AI

Edge AI wordt beschouwd als de volgende stap in artificiële intelligentie (AI). Een Edge-netwerkinfrastructuur maakt het voor AI mogelijk om (letterlijk) op de rand van een netwerk te opereren. Zo kan AI dichterbij of zelfs op dezelfde toestellen werken die normaal gezien enkel data verzamelden en doorgaven.

De nood aan meer performante netwerken is alleen maar groter geworden door de Coronacrisis en de sterk veranderende netwerktrafiek, zowel bij bedrijven intern als naar werknemers toe die verplicht thuis werken. Bedrijven zullen nu versneld op zoek gaan naar een manier om hun netwerkinfractructuur sneller én flexibeler te maken. Edge AI is, samen met 5G, een belangrijke stap in die evolutie. 

Het grote voordeel bij Edge AI is de grotere bandbreedte waarover er langs het netwerk gecommuniceerd kan worden en de efficiëntie waarmee dat gebeurt. Informatie wordt korter bij de gebruiker en de toestellen gebracht die de gegevens nodig hebben en niet langer via tussenstations die de data eerst moeten verwerken. Er komt dus minder druk te liggen op lokale servers. Net als bij 5G wordt de ‘latency’ of vertraging bij de overdracht van gegevens sterk teruggebracht. Dat zal bijvoorbeeld de efficiëntie van het productieproces in fabrieken nog drastisch verhogen. Edge AI is zo de logische volgende stap die dit jaar wellicht eerst door de grote jongens genomen zal worden. Het laat een machinepark niet alleen sneller draaien, Edge AI laat bedrijven toe om korter op de bal te spelen, sneller beslissingen te nemen inzake productie of zelfs het onderhoud van machines. 

De Covid-pandemie is wellicht de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. En als we iets niet mogen onderschatten, dan is het wel de creativiteit van de wetenschap in moeilijke situaties. 2021 wordt ongetwijfeld een belangrijk jaar voor nieuwe technologie in onze maatschappij. “Never waste a good crisis”, aldus Churchill.